South African Corvette Program : เจาะโครงการจัดหาเรือคอร์เวตกองทัพเรือแอฟริกาใต้

     กองทัพเรือแอฟริกาใต้มีจุดกำเนิดย้อนกลับไปในปี 1861 เมื่อมีการจัดตั้งหน่วยทหารเรืออาสาขึ้นมาครั้งแรกที่ Port Elizabeth ซึ่งในเวลานั้นยังเป็นประเทศในเครือจักรภพ แอฟริกาใต้ได้รับอิสรภาพจากสหราชอาณาจักรในปี 1931 และล้มลุกคลุกคลานจากปัญหาภายในประเทศอยู่ 30 ปีเต็มๆ จนรวมชาติได้สำเร็จและก่อตั้งเป็นสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ขึ้นในวันที่ 31พฤษภาคม 1961

     หลังสงครามโลกครั้งที่สองกองทัพเรือแอฟริกาใต้ประสบปัญหาใหญ่เหมือนกับหลายประเทศ คืออยู่ในสภาพเศรษกิจตกต่ำอย่างรุนแรงไม่สามารถซื้ออาวุธใหม่ได้  ต้องใช้วิธีซื้อเรือรบมือสองที่ปลดประจำการแล้วจากกองทัพเรืออังกฤษมาใช้งานไปก่อน วันเวลาผ่านมาเข้าสู่ทศวรรษ 60 เมื่อเศรษกิจดีขึ้นและความขัดแย้งภายในประเทศจางลง จึงได้ริเริ่มโครงการจัดหาเรือรบรุ่นใหม่เข้ามาประจำการ

     ในปี 1964ได้มีการจัดหาเรือฟริเกตชั้น President ซึ่งก็คือเรือฟริเกต Type 12M ของอังกฤษเข้าประจำการจำนวน 3 ลำ  ต่อมาในปี 1970 จัดหาเรือดำน้ำชั้น Daphné จำนวน 3 ลำจากประเทศฝรั่งเศส และปี 1977 จัดหาเรือเร็วโจมตีอาวุธนำวิถีชั้น Warrior หรือ Sa'ar 4 จากอิสราเอลจำนวน 9 ลำ แอฟริกาใต้ยังได้สั่งซื้อเรือคอร์เวตชั้น A69 จากฝรั่งเศสในปี 1976 อีกจำนวน 2 ลำ ซึ่งจัดว่าเป็นเรือรุ่นใหม่ทันสมัยที่สุดติดอาวุธครบทั้ง 3 มิติ  และโครงการสุดท้ายก็คือการสั่งซื้อเรือดำน้ำรุ่นใหม่ชั้น Agosta จากประเทศฝรั่งเศสจำนวน 2 ลำ

    โชคร้ายในปี 1977 นโยบายการแบ่งแยกสีผิวได้สร้างปัญหาใหญ่ให้กับประเทศ เมื่อสหประชาชาติมีมติคว่ำบาตรสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ทั้งทางเศรษกิจ, สังคม,กีฬา, รวมถึงห้ามซื้อขายอาวุธใหม่ หนึ่งในรายชื่อที่โดนคว่ำบาตรคือเรือคอร์เวต A69 ทั้ง 2 ลำที่อยู่ระหว่างการก่อสร้าง ทำให้บริษัทผู้ต่อเรือต้องหาลูกค้ารายใหม่และอาเจนติน่าก็คือผู้โชคร้าย ฝ่ายเรือดำน้ำ Agosta ก็ประสบชะตากรรมเช่นเดียวกันและปากีสถานคือผู้โชคดี จะเห็นได้ว่าฝรั่งเศสมีดวงในเรื่องพวกนี้มาแต่ไหนแต่ไรแล้ว พวกเขาจึงไม่ค่อยกังวลใจเท่าไหร่กับดีลเรือรัสเซียที่โดนแบนแบบเดียวกัน

     และนั่นก็คือปัญหาหนักอกชิ้นสำคัญของกองทัพเรือแอฟริกาใต้ พวกเขาต้องประสบปัญหาไม่มีเรือรบขนาดใหญ่ใช้งานโดยไม่รู้ระยะเวลาที่แน่ชัด เคราะห์ซ้ำกรรมซัดยังโถมเข้ามาซ้ำเติมไม่หยุดหย่อน ในปี 1982 เรือฟริเกต SAS President Kruger ซึ่งเป็นเรือ 1 ใน 2 ลำที่ยังประจำการอยู่ ประสบอุบัติเหตุชนเข้ากับเรือบรรทุกน้ำมันขนาด 18,000 ตันของแอฟริกาใต้เอง เหตุการณ์ครั้งนั้นทำให้มีผู้สูญหาย 16 คนและเสียเรือรบไป 1 ลำ เมื่อเรือฟริเกตลำสุดท้ายปลดประจำการในปี 1986 กองทัพเรือเหลือแค่เพียงเรือตรวจการณ์ขนาด 450 ตันในการป้องกันประเทศ

                   

                                                                                                     SAS President Kruger ผู้แสนโชดร้าย

                                   

                                                                                                                 ARA Drummond (P-31) ของอาเจนติน่าเคยมีชื่อเก่าว่า SAS Good Hope
      

     ในระหว่างที่ถูกคว่ำบาตรอยู่นั้น กองทัพเรือแอฟริกาใต้มีความพยายามจัดหาเรือรบใหม่หลายครั้งด้วยกัน อาทิเช่นโครงการจัดหาเรือคอร์เวตชั้น Baptista de Andrade ของโปรตุเกสที่ต่อโดยอู่ต่อเรือ BAZAN ประเทศสเปนในช่วงปลายทศวรรษ 70 โครงการจัดหาเรือดำน้ำ Type 209 จากเยอรมันในช่วงปลายทศวรรษ 80 รวมทั้งโครงการพัฒนาเรือคอร์เวตขนาด 1,500 ตันและต่อเองในประเทศโดยอิงจากแบบเรือ Meko140 ของเยอรมัน แต่โครงการทั้งหมดไม่ประสบความสำเร็จแม้แต่น้อยเนื่องจากโดนบล๊อกในทุกด้าน

    ต่อมาใน ปี 1994 สหประชาชาติมีมติยกเลิกการคว่ำบาตรสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ ทั้งนี้เนื่องมาจากเนลสัน แมนเดลาได้รับการเลือกตั้งให้เป็นประธานาธิบดีและได้ยกเลิกนโยบายการแบ่งแยกสีผิว ในปีเดียวกันนั้นเองกองทัพเรือแอฟริกาเริ่มต้นโครงการจัดหาเรือคอร์เวตรุ่นใหม่ทันที พวกเขาได้มีการจัดเตรียมข้อมูลและความพร้อมต่างๆมาได้ระยะหนึ่งแล้ว  มีอู่ต่อเรือจาก 5 ประเทศส่งแบบเรือเข้าร่วมเพื่อได้สัญญาต่อเรือรบจำนวน 4 ลำภายใต้โครงการชื่อ Project Sitron การแข่งขันดำเนินไปอย่างรวดเร็วและเข้มข้นมีการตัดชื่อผู้ตกรอบออกไปทีละรายทีละราย จนกระทั่งถึงเดือนธันวาคม 1994 พวกเขาก็ได้2แบบเรือสุดท้ายเข้ารอบตัดเชือกหาผู้ชนะเลิศ แบบเรือF592จากอู่ต่อเรือ BAZAN ประเทศสเปนได้รับคะแนนมากที่สุด ทำให้แบบเรือ F3000 จากอู่ต่อเรือ Yarrow ประเทศอังกฤษต้องพบกับความผิดหวัง

     แต่แล้วโครงการนี้ก็มีเรื่องดราม่าเกิดขึ้น เมื่อรองประธานาธิบดี Thabo Mbekiได้เดินทางไปเยือนเยอรมันอย่างเป็นทางการในเดือนมกราคม 1995 ระหว่างที่อยู่ในเยอรมันเขาได้ประกาศกับสื่อมวลชนว่าโครงการจัดหาเรือคอร์เวตยังไม่มีผู้ชนะและยังคงทำการเดินหน้าต่อไป นั่นหมายถึงอู่ต่อเรือจากเยอรมันและประเทศที่เคยถูกตัดชื่อออกจะได้รับโอกาสอีกครั้งหนึ่ง หลังสิ้นสุดโครงการมีเสียงครหาจากสื่อมวลชนเรื่องความไม่โปร่งใสของบริษัทจากเยอรมัน แต่ก็เป็นแค่ข้อกล่าวหาเพราะไม่มีหลักฐานอะไรมากกว่านี้ Project Sitron หยุดลงเป็นการชั่วคราวหลังจากนั้นไม่นานด้วยเหตุผลที่ผู้เขียนจะกล่าวถึงในลำดับต่อไป

     กองทัพเรือแอฟริกาใต้ระบุคุณสมบัติเรือไว้อย่างชัดเจน ต้องเป็นเรือที่ต่อด้วยมาตราฐานเรือรบระวางขับน้ำประมาณ 2,500 ตันขึ้นไป มีลานจอดและโรงเก็บรองรับเฮลิคอปเตอร์ปราบเรือดำน้ำรุ่นใหม่ ใช้ระบบขับเคลื่อนแบบ CODAG (Combined diesel and gas) สามารถทำความเร็วสุงสุดได้มากกว่า 27 น๊อต  อู่ต่อเรือจะก่อสร้างเฉพาะตัวเรือและติดอุปกรณ์เพียงแค่บางส่วน จากนั้นจึงเดินทางกลับมาติดระบบอาวุธและระบบเรดาร์ต่างๆในแอฟริกาใต้อีกที ผู้เขียนมีภาพวาดเรือที่เข้ารอบชิงทั้ง 2 ลำในโครงการนี้มาแสดงให้ได้ชมกันครับ

                                 
                                                                                                      Bazan F590A : เป็นแบบเรือฟริเกตชั้น F592 ของBazan ระวางขับน้ำประมาณ 2,500 ตัน 

GEC Marine F3000 : เป็นแบบเรือจาก Yarrow มีพื้นฐานมาจากเรือฟริเกตชั้นLekiu ของมาเลเซียซึ่งก็คือแบบเรือ F2000 นั่นเอง แต่การออกแบบสะพานเดินเรือและเสากระโดงหลักคล้ายคลึงกับเรือคอร์เวตชั้น Nakhoda Ragam ของบรูไนอีก

                                                

อุปกรณ์หลักๆที่ติดตั้งบนเรือได้แก่

ปืนใหญ่ Oto melara 76/62 มม.จำนวน 2 กระบอก

ปืนกลต่อสู้อากาศยาน Denel 35มม.ลำกล้องคู่จำนวน 1 กระบอก

จรวดต่อสู้เรือรบ Skerpioen (หรือGabriel Mk 2) จำนวน 8 นัด

ตอร์ปิโดปราบเรือดำน้ำ 324 มม.แฝดสาม จำนวน 2 แท่นยิง

ปืนกล 12.7 มม.ควบคุมด้วยรีโมทจำนวน 2 ระบบ

เรดาร์หลัก Thales MRR-3D NG Surveillance Radar จำนวน 1 ระบบ

เรดาร์เดินเรือจำนวน 1 ระบบ

เรดาร์ควบคุมการยิง Reutech RTS 6400 จำนวน 3 ระบบ สำหรับจรวด Skerpioen 1 ระบบ และอาวุธปืนจำนวน 2 ระบบ

ระบบเป้าลวง Super Barricade จำนวน 2-4 ระบบ

   

     โครงการเรือคอร์เวตต้องหยุดชะงักไปเกือบ 2 ปีครึ่ง ต่อมาในเดือนกันยายน 1997 สาธารณรัฐแอฟริกาใต้เริ่มต้นโครงการจัดหาอาวุธที่ใหญ่โตที่สุดและซับซ้อนมากที่สุดเท่าที่ประเทศเคยมีมา The Strategic Defence Package มีมูลค่ารวม 4.8 พันล้านเหรียญ เกิดขึ้นมาสำหรับจัดหาอาวุธทันสมัยให้กับทุกเหล่าทัพ ในส่วนกองทัพเรือประกอบไปด้วยเรือคอร์เวตจำนวน 4 ลำ เฮลิคอปเตอร์ปราบเรือดำน้ำ 4 ลำ และเรือดำน้ำโจมตี 3 ลำ กองทัพอากาศจัดหาเครื่องบินฝึกขั้นสุง 24 ลำ เครื่องบินขับไล่อเนกประสงค์ 28 ลำ และเฮลิคอปเตอร์อีกจำนวน 48 ลำ ส่วนกองทัพบกมีการจัดหารถถังหลักเข้าประการจำนวน 108 คัน ซึ่งจะทำให้กองทัพของแอฟริกาใต้แข็งแกร่งมากขึ้น และมีความทันสมัยมากขึ้นในทุก ๆ ด้าน

     Project Sitron มีการเปลี่ยนคุณสมบัติของเรือให้ดีขึ้นกว่าเดิม โดยต้องมีระวางขับน้ำ 3,000 ตันขึ้นไป ขณะเดียวกันมีการเปลี่ยนแปลงระบบอาวุธพอสมควร จรวดต่อสู้เรือรบ Skerpioen ถูกยกเลิกเพราะค่อนข้างล้าสมัย รวมทั้งต้องใช้เรดาร์ควบคุมการยิงจนกว่าจะวิ่งถึงเป้าหมาย จรวด Exocet MM40 Block 2 ถูกเลือกให้มาทำหน้าที่แทน มีการถอดปืนใหญ่76/62มม.กระบอกที่สองออกไป ทดแทนด้วยจรวดต่อสู้อากาศยาน Umkhonto IR ระบบท่อยิงแนวดิ่ง โดยกำหนดให้เรือมีความสามารถรองรับการใส่จรวดได้มากสุดถึง 32 นัด ส่วนปืนต่อสู้อากาศยาน Denel 35มม.ลำกล้องคู่ ถูกปรับปรุงให้มีความทันสมัยมากขึ้น จนมีประสิทธิภาพสูงพอที่จะเป็นระบบอาวุธป้องกันระยะประชิด หรือ CIWS อาจไม่ดีที่สุดก็จริงแต่น่าสนใจมากที่สุด เพราะเป็นระบบอาวุธทันสมัยที่แอฟริกาใต้พัฒนาขึ้นมาเอง

     Project Siton RFI Value System (RFI : Request for Information) เป็นการพิจารณาคุณสมบัติเรือในรอบแรก โครงการเริ่มต้นในวันที่ 21 ตุลาคม 1997 มีบริษัทต่อเรือจำนวน 7 รายส่งแบบเรือของตนเองเข้าร่วมชิงชัย ทั้งที่กองทัพเรือแอฟริกาใต้ได้กำหนดคุณสมบัติเอาไว้อย่างชัดเจน แต่ก็ยังมีกรณีแปลกให้ได้อ่านแล้วอมยิ้มกันด้วย บริษัทจากแคนาดาไม่ได้ส่งแบบเรือคอร์เวต แต่กลายเป็นเรือตรวจการณ์ความยาว 55 เมตรและ 75 เมตรแทน หลายบริษัทส่งแบบเรือใช้ระบบขับเคลื่อนไม่ตรงตามความต้องการ แบบเรือพวกนี้ถูกตัดทิ้งออกไปทันที พร้อมกับแบบเรือที่คุณสมบัติขั้นต้นไม่ผ่าน บริษัท Fincantieri FALCO จากอิตาลีส่งแบบเรือเข้าร่วมชิงชัยทั้ง 2 ครั้ง และตกรอบเป็นรายแรก ๆ ทั้ง 2 ครั้งเช่นกัน สาเหตุเป็นเพราะเพราะแบบเรือไม่ตรงตามความต้องการ

     สรุปแล้วเหลือแค่ 5 แบบเรือจาก 4 ประเทศที่ได้เข้าร่วมในโครงการนี้ได้แก่

    - DCN La Fayette
   - GFC MEKO 200 SAN
   - GFC MEKO A200 SAN

   -Bazan F590B
   - GEC Marine F3000

     ผลการให้คะแนนในรอบแรก แบบเรือ La Fayette จากฝรั่งเศสทำคะแนนได้ไม่ดีเอาเสียเลย คุณสมบัติโดยรวมของเรืออยู่ในอันดับ 5 ราคารวมทั้งโครงการอยู่ในอันดับที่ 4 และคะแนนเฉลี่ยหล่นไปอยู่บ๊วยสุด ตามหลังแบบเรืออันดับ 4 จากอังกฤษ ที่มีคะแนนทรงตัวในทุก ๆ ด้าน แบบเรือจากเยอรมัน 2 แบบซึ่งได้คะแนนนำในข้อคุณสมบัติ และแบบเรือจากสเปนมีคะแนนเฉลี่ยเป็นผู้นำ นั่นก็เพราะผลพวงจากราคาเรือที่ตั้งไว้ต่ำกว่าทุกราย 

                                                                
                                                                                                        ภาพCGแบบเรือ DCN La Fayette ในโครงการนี้

     Project Siton RFO Value System (RFO : Request for Orders) เป็นการพิจารณาคุณสมบัติเรือในรอบตัดสิน ได้เริ่มต้นในวันที่ 11 พฤษภาคม 1998 ทุกบริษัทยังคงส่งแบบเรือเดิมเข้าร่วมชิงชัยยกเว้นก็เพียง DCN จากฝรั่งเศสที่มีการเปลี่ยนแปลงเพิ่มเติม พวกเขาได้เสนอแบบเรือ Patrol Corvette เพิ่มเตมเข้ามาอีก 1 แบบ โดยมีพื้นฐานเดียวกันกับแบบเรือ La Fayette แต่ทว่ามีขนาดใหญ่มากขึ้นนิดหน่อย และปรับปรุงหลายสิ่งหลายอย่างให้ดียิ่งขึ้นกว่าเดิม ผลการคัดเลือกคุณสมบัติขั้นต้น แบบเรือ La Fayette ถูกตัดทิ้งทันที เนื่องจากใช้ระบบขับเคลื่อนผิดไปจากความต้องการ ทั้งยังเสนอจำนวนเรือแค่เพียง 3 ลำเท่านั้น เหมือนจงใจทำให้ตกรอบเสียมากกว่า 

     แบบเรือที่เข้ารอบจำนวน 5 แบบเรือจาก 4 ประเทศที่ได้เข้ารอบชิงในโครงการนี้ได้แก่

- DCN Patrol Corvette CODAG
- GFC MEKO 200 SAN CODAG : เป็นแบบเรือเดียวกับที่ได้คะแนนอันดับหนึ่งในโครงการจัดหาเรือฟริเกตของชิลี แต่ไม่ได้รับการจัดซื้อแต่อย่างใดเพราะรัฐบาลชิลียกเลิกโครงการและหันไปซื้อเรือฟริเกตมือ2จากอังกฤษแทน และน่าจะเป็นแบบเรือเดียวกับที่เตรียมส่งในโครงการจัดหาเรือฟริเกตสมรรถนะสุงของไทย แต่ไม่ปรากฎชื่อในรอบสุดท้ายจึงไม่ชัดเจนว่าเยอรมันได้ยื่นข้อเสนอมาจริงหรือไม่
- GFC MEKO A200 SAN CODAG

- Bazan F590B CODAG
- GEC Marine F3000 CODAG

   ตารางระบบอาวุธและอุปกรณ์ต่างๆที่ติดตั้งบนเรือ จะเห็นได้ว่ามีอุปกรณ์ที่ผลิตได้เองในประเทศอยู่หลายระบบด้วยกัน ทำให้ราคารวมของโครงการนี้ไม่สุงมากเกินไป ทั้งนี้เป็นผลสืบเนื่องมาจากการที่แอฟริกาใต้โดนคว่ำบาตรจนต้องพึ่งพาตัวเองอยู่ถึง 17 ปี  ภาพต่อไปเป็นข้อมูลของแบบเรือทั้ง 5 แบบที่ได้เข้าชิงชัยในรอบสุดท้าย    

 คะแนนในรอบตัดสินก็ยังคงเหมือนเดิมไม่เปลี่ยนแปลง Meko A200 จากเยอรมันได้คะแนนอันดับ1ในด้านประสิทธิภาพตามมาด้วย Meko 200 ทางด้านราคาเรือ F590B ยังคงน้อยสุดทำให้คะแนนเฉลี่ยมาเป็นที่ 1 อีกครั้ง สรุปแล้วในโครงการนี้แบบเรือจากสเปนมีคะแนนดีที่สุดทั้ง3รอบการแข่งขัน F3000 จากอังกฤษได้ที่ 4 และ Patrol Corvette ของฝรั่งเศสกินบ๊วยเหมือนเดิม นี่เป็นผลคะแนนทั้งหมด และความเห็นบางส่วนจากผู้ที่ให้คะแนนครับ

                                                                     

     ผลการตัดสินตามมาหลังจากกองทัพเรือและรัฐบาลแอฟริกาใต้ใช้เวลาพิจารณาอยู่นานพอสมควร พวกเขาเลือกแบบเรือ German Frigate Consortium (GFC) Meko A 200 SAN จากเยอรมันที่ได้คะแนนด้านประสิทธิภาพดีที่สุด แม้ว่าแบบเรือ Bazan F590B จะได้คะแนนเฉลี่ยดีที่สุดแต่ในการเจรจามีปัญหาเล็กน้อย การส่งมอบเรือทำได้ล่าช้ากว่ากำหนดไปหลายเดือนและความยืดหยุ่นทางด้านการเงินมีน้อยกว่ารายอื่น Project Sitron มีการเซ็นสัญญากันในวันที่ 3 ธันวาคม 1999 สัญญามีผลบังคับใช้ในวันที่ 28 เมษายน 2000  เรือคอร์เวตลำแรกสุด SAS Amatola เดินทางมาถึงแอฟริกาใต้ในเดือนธันวาคม 2004 เรือลำที่2 SAS Isandhlwana มาในเดือนกุมภาพันธ์ 2005 เรือลำที่ 3 SAS Spioenkop เดือนทางมาถึงในเดือนพฤษภาคม และเรือลำสุดท้าย SAS Mendi เดือนทางมาถึงในเดือนกันยายนปีเดียวกัน

     จากในภาพจะเห็นได้ว่าเรือ SAS Amatola เดินทางมาตัวเปล่ามีเพียงเรดาร์เดินเรือตัวเดียวเท่านั้น อาวุธและอุปกรณ์ที่เหลือล้วนแล้วแต่ติดตั้งภายในประเทศ การจัดการประกวดแข่งขันและการดำงานทั้งหมดของแอฟริกาใต้ ค่อนข้างมีแบบแผนและตารางการทำงานอย่างชัดเจน กระชับรัดกุมถูกต้องตามหลักการและตรงตามความต้องการ  มีความโปร่งใสไม่หมกเม็ดและเปิดเผยข้อมูลส่วนใหญ่กับสาธารณะชน เป็นแนวทางที่ควรศึกษาอย่างละเอียดมากที่สุด เพื่อนำมาประยุกต์ใช้งานกับประเทศไทยในอนาคต กับทุกโครงการจัดหาอาวุธของทุกเหล่าทัพโดยไม่จำเป็นต้องเป็นเรือรบ

จรวด Umkhonto พัฒนาเสร็จสมบรูณ์และมีการยิงทดสอบในปี 2005 หลังจากได้รับเรือมาไม่กี่เดือน จากในภาพจะเห็นว่าเรือสามารถรองรับได้มากสุดถึง 32 ท่อยิง ในอนาคตข้างหน้าจะมีจรวด Umkhonto-R นำวิถีด้วยเรดาร์ระยะยิงประมาณ 60 กม.เพิ่มเข้ามาใช้งานอีก 1 รุ่น

   ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

  

อ้างอิงจาก

http://www.navy.mil.za/

http://www.shipbucket.com/forums/viewtopic.php?f=13&t=5899&sid=b24c0f394d98103a8999f057a34b2e9a

http://en.wikipedia.org/wiki/Valour_class_frigate